Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Ègo(-di-fueio-primo)
Iberis linifolia subsp. stricta
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Ibéris à feuilles étroites.
Descripcioun :Es uno planto proun ramificado que trachis dins lis esboudèu e li roucaio sus cauquié. Flouris après lou 15 d'avoust. Li fueio soun sènso péu, primo, e li fru soun bourda d'alo courto. La subsp. presentado aqui, es uno planto de mountagno (600-1100 m). Se destrìo de sa sorre, subsp. linifolia emé sa flour mai acoulourido e si fueio de la proumiero annado dentado.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 8 Ã 30(40) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Iberis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 Ã 1000 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto endemico
Liò : Esboudèu
- Roucaio
- Sablo
- Clapas
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Aupènco
Ref. sc. : Iberis linifolia subsp. stricta (Jord.) Rouy & Foucaud, 1895