Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Turqueto(-blanquinouso)
Herniaria incana
Caryophyllaceae Illecebraceae
Autre noum : Erbo-dóu-Turc.
Nom en français : Herniaire blanchâtre.
Descripcioun :Aquesto turqueto, cuberto de péu blanc, rebalo au sòu dins li tepiero duberto e li relarg à jóuinis aubret. Es uno planto renadivo amé la souco legnouso. Lis estipulo soun pelouso au contro de li de l'erbo-de-matriço, Herniaria hirsuta, qu'es uno planto de l'an. Coumpara emé l'erbo-de-matriço que ié sèmblo proun.
Usanço :A bessai li mémis usanço que lis à utris turqueto.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Tepiero
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Sud
Ref. sc. : Herniaria incana Lam., 1782