Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Aglan-de-terro
Conopodium majus
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grand Conopode, Conopode dénudé.
Descripcioun :Aquest aglan-de-terro trachis dins li relarg roucaious, li champino, faio e blachiero. Se retrobo mai dins la Prouvènço dóu levant. Èi pas toujour eisa de lou destria de soun cousin Bunium bulbocastanum que ié sèmblo proun e fai peréu uno cabosso dins la terro. Se n'en destrìo de tres biais : li brout an ges de bratèio, la tijo èi boutisso e regado, e li fru an la formo de pero. Coumpara emé lou bizoc que ié sèmblo proun.
Usanço :La cabosso èi manjadisso cruso o cuecho. Se dis qu'èi vertuouso contro li mau d'estoumac.
Port : Erbo
Taio : 0,2 à 0,7 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Conopodium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 40 à 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero roucaiouso
- Champino
- Faio
- Blachiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Subreatlantico
Ref. sc. : Conopodium majus (Gouan) Loret, 1886