Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sà uvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 Ã 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Rouberto(-pourpro)
Geranium purpureum
Geraniaceae
Nom en français : Géranium pourpre.
Descripcioun :La rouberto-pourpro trachis dins nòsti colo, sus li tepiero seco, lis esboudèu e dins li bos clar. Fai de pichòti flour mai o mens pourpro emé de rai pu sourne. Se recounèis à si fueio di proun retaiado e se destrìo de sa cousino la rouberto, Geranium robertianum, emé si estamino jauno e pas roujo. Tambèn vènon pas dins li mémi relarg. Coumpara emé la rouberto que ié sèmblo proun.
Usanço :Coume la rouberto, es uno planto vertuouso contro la cagagno, li blessaduro (fueio fresco) e lis espaime (mau de vèntre). Èi peréu anti-enflamativo, bono contro lis angino e li mountado de la. Se bèu en tisano de flour (25g/1L) o de planto secado (50g/1L) - leissa infusa 20 mm.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Geranium
Famiho : Geraniaceae
Ordre : Geraniales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 6 Ã 11 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Tepiero seco
- Esboudèu
- Bos clar
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Geranium purpureum Vill., 1786