Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Sapin
Abies alba
Pinaceae
Àutri noum : Sap, Sapino, Abet, Sapi.
Noms en français : Sapin pectiné, Sapin blanc.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé la serento fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio dóu sapin soun tóuti dins lou meme plan coume un penche, au contro de li de la serento que soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho, alor qu'encò de la serento pendoulon.
Usanço :La pegoulo (bijoun) dóu sapin èi di proun vulnerà ri. Ero acampado emé de boutihoun coupa en biais e tanca dins li bosso de la rusclo (O. Madon). S'emplegavo en emplastro sus lis estorso (P. Lieutaghi) o dins li tisano contro lou toussi.
Port : Aubre
Taio : 10 Ã 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Abies
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 10 Ã 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 Ã 1900 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
- Faio
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Abies alba Mill., 1768