Agufié(-roussas)
Rosa rubiginosa
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier couleur de rouille.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa rubiginosa, fai parti dóu group d'agoulencié qu'an de glando resinouso dessouto li fueio, ço que ié dounon aquesto coulour roussasso. Trachis dins li relarg dubert coume lis orle de bos. Se destrìo de Rosa micrantha qu'a lis estile lanu, si flour soun mai grando e peréu soun óurifice calicinau pu larg.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 Ã 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 Ã 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Orle de bos
- Espinas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Rosa rubiginosa L., 1771
Erbo-de-l'òli-rouge
Hypericum perforatum
Hypericaceae Guttiferaceae
Àutri noum : Trescalan, Milo-pertus, Erbo-de-Sant-Jan, Casso-diable, Erbo-di-plago.
Noms en français : Millepertuis commun, Millepertuis perforé.
Descripcioun :Lou trescalan es uno planto coumuno, en mato que se recounèis à si bèlli flour jauno e subretout à si fueio trauquihado (Milo-pertus). Regarda peréu la cambo que dèu èstre un pau alado.
Usanço :L'erbo-de-l'òli roujo es uno di planto vertuouso la mai couneigudo de Prouvènço. Sèr à la fabricacioun de l'òli roujo, vertadiero panacèio, contro li bruladuro, li plago, li macaduro, li mau d'estoumac. Vaqui coume l'adouba : "Ramassès la flour, que flouris à la fin de mai, lou milo-pertus. La fau seca quaranto-vuech ouro, remplisse ma boutiho ai dos tièr o ai tres quart, e remplisse amé d'òli d'óulivo puro... E acò, au mens es vièi, au mai i fai" (O. Madon, op.cit., p. 121).
Port : Grando erbo
Taio : 10 Ã 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypericum
Famiho : Hypericaceae
Famiho classico : Guttiferaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 Ã 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Bos clar
- Ermas
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Hypericum perforatum L., 1753