Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afà tou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afà tous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afà tous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afà tous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786
Jauneto(-bencudo)
Blackstonia acuminata
Gentianaceae
Autre noum : Toro.
Noms en français : Blackstonie acuminée, Chlore acuminée.
Descripcioun :Aquelo jauneto, pas tant coumuno que sa cousino Blackstonia perfoliata, e mai primo, trachis dins li prado umido e en ribo de ribiero. Au contro de Blackstonia perfoliata, a pas li fueio soudado sus touto si longour. Aluca peréu li sepalo que soun mai largo, soudado di tres par uno e subretout bèn mai courteto que li petalo. Coumpara emé la jauneto coumuno.
Usanço :Li grano de jauneto-bencudo cauprien de pouisoun proche de l'estritino. La planto sarié bono pèr lucha contro li fèbre.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Blackstonia
Famiho : Gentianaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Blackstonia acuminata (W.D.J.Koch & Ziz) Domin, 1933