Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinà ri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 Ã 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 Ã 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Ourtigo-blanco
Lamium album
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-rato, Erbo-de-la-ratello.
Noms en français : Lamier blanc, Ortie blanche.
Descripcioun :L'ourtigo-blanco es uno planto couneigudo mai pas gaire coumuno au nostre que trachis dins li relarg un pau umide e fres. Èi la fueio que douno d'èr à la de l'ourtigo, pamens la planto poun pas. Se recounèis eisadamen à si flour blanco, tacado de jauno davans e pelouso emé lis antèro dis estamino negro.
Usanço :Èi proun vertuouso majamen contro li criso de gouto e ajudo adounc à elimina l'acide urico (flour). Èi peréu bono contro lou tussi (mucilage), lou prusi e èi tambèn emplegado coume vulnerà ri pèr la vulvo e la pacholo. Acampa li flour e li faire seca pièi se n'en servi coume tisano.
Port : Erbo
Taio : 15 Ã 40 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lamium
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Mars à óutobre
Liò : Orle de bos
- Sebisso
- Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Lamium album L., 1753