Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Ranouncle(-derraba)
Ranunculus trichophyllus subsp. eradicatus
Ranunculaceae
Nom en français : Renoncule déracinée.
Descripcioun :Aquéu ranouncle d'aigo trachis dins li lau d'auto mountagno. Fai qu'uno souleto meno de fueio, de multifido souto l'aigo, que fan pas mai de 4 cm. Li pecou soun long de 4 à 6 cm. Se destrìo de la subsp. trichophyllus que s'atrovo pu bas, que fai de racino à tóuti li nous de la planto (vèire li fotò), acò pòu pas engana.
Usanço :Coume tóuti li ranouncle, es uno planto empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 5 Ã 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 700 Ã 2800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Lau
- Tourbiero
- Mueio
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Artico-Aupenco
Ref. sc. : Ranunculus trichophyllus subsp. eradicatus (Laest.) C.D.K.Cook, 1967