Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Fragoun(-velouta)
Potentilla velutina
Rosaceae
Nom en français : Potentille veloutée.
Descripcioun :Aquest fragoun rebalo dins li tepiero roucaiouso e sus li cresten venta de nòsti colo fin qu'aperaqui 1200 m. Se recounèis à si fueio grisasso, cuberto de péu estela sus lou dessouto e quà si toujour di tres partido. Fai gaire de flour, jauno un pau grando e que toumbon mai lèu que li dóu fragoun-de-printèms, Potentilla verna.
Usanço :A bessai li mémi prouprieta de sarra li car (astringènt) que si cousin.
Port : Erbo
Taio : 3 Ã 10 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 1,5 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Cresten venta
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Potentilla velutina Lehm., 1835