Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Massugueto(-di-fueio-de-brusc)
Fumana ericifolia
Cistaceae
Noms en français : Fumana à feuilles de bruyère, Fumana des montagnes.
Descripcioun :Aquesto massugueto, proun coumuno trachis sus li relarg secarous de garrigo. Ei pas la souleto à faire de flour jauno, pèr acò fau regarda se i'a d'estipulo à la baso di fueio. Aqui n'i'a ges. Pièi Fumana ericifolia a de pecou pulèu long (>5 mm) au contro de Fumana procumbens (<5 mm). Pamens ço que permés de bèn li destria, èi qu'eici, aquéli pecou reston après la cabussado dóu fru (fotò).
Usanço :Dins d'ùni relarg, es utilisado pèr ana pissa.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 Ã 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fumana
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 6 Ã 9 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
- Roucaio
- Paret
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Fumana ericifolia Wallr., 1840
(= Fumana ericoides subsp. montana (Pomel) Güemes & Muñoz Garm. )