Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quà si ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestià ri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 Ã 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 Ã 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753
Cereisié-fèr
Prunus avium
Rosaceae
Àutri noum : Cereiras, Piéucère, Grifaudié.
Nom en français : Merisier.
Descripcioun :Lou cereisié-fèr trachis dins li bos fres. Es esta peréu planta. Se recounèis l'ivèr à sa rusco que se lèvo en anèu, la primo e l'estiéu à si grà ndi fueio emé de glando roujo sus lou pecou e de segur i cerieso.
Usanço :Li cerieso soun evidentamen manjadisso coum'acò o d'ùni biais. Se li co soun couneigudo pèr faire pissa, se saup mens que li fueio podon servi pèr sougna li plago. P. Lieutaghi raporto que dins lis annado de 1930, se sougnavo li plago di chivau emé d'emplastre de fueio boulido (P. Lieutaghi, op.cit. p. 149).
Port : Aubre
Taio : 3 Ã 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 12 Ã 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Bos fres
- Baragno
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Prunus avium (L.) L., 1755