Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 Ã 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 Ã 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Verinado
Euphorbia segetalis
Euphorbiaceae
Àutri noum : Lagagno, Lachusclo-di-blad, Pisso-can-di-blad, Lantrèso.
Nom en français : Euphorbe des moissons.
Descripcioun :La verinado s'atrobo dins li champ e li liò roucassous un pau caud. Se recounèis à si fuèio estrecho e raprouchado sus uno cambo un pau rouginasso, à si glando di lòngui bano (fotò) e si bratèio en formo de coupo. Flouris encaro tardié en ivèr.
Usanço :Coume tóuti lis meno d'Euphorbia, la verinado es uno planto empouisounanto (verin). Lou la que s'escoulo à la coupo èi di proun irritant pèr la pèu, lis iue e la bouco. Pamens, poudès vous n'en servi pèr crema li berrugo ; un cop pèr jour, vint jour de tèms (L.). Ei bon peréu pèr sougna li mouchourlo de fedo e de chivau. Lis ancian tuavon li pèis de ribiero emé d'éufòrbi gachado (M.).
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Euphorbia
Famiho : Euphorbiaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Colo
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Euphorbia segetalis L., 1753