Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Empeganto(-de-Vau-Cluso)
Silene paradoxa
Caryophyllaceae
Àutri noum : Atrapo-mousco, Aganto-mousco.
Nom en français : Silène paradoxale.
Descripcioun :Aquesto empeganto trachis dins li colo e li basso mountagno quà si soulamen dins la Vau-Cluso. I'agrado li tepiero seco, li bos clar e li roucaio. Es uno planto di proun pegouso en aut emé forço entre-nous (de 7 à 15, un poun que la destrìo de Silene italica que ié sèmblo proun). Tambèn i'a ges de péu sus li fueio nimai dessouto e soulamen sus li bord au contro de l'empeganto coumuno.
Usanço :Tant se poudrié que li jóuini fueio siguèsson manjadisso coume d'ùnis empeganto.
Port : Erbo
Taio : 20 Ã 70 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Silene
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2,5 Ã 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto pegouso
Jun à setèmbre
Liò : Bos clar
- Tepiero seco
- Roucaio
- Esboudèu
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnardo
Ref. sc. : Silene paradoxa L., 1753