Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Plantage(-maritime)
Plantago maritima
Plantaginaceae
Nom en français : Plantain maritime.
Descripcioun :Aquéu plantage renadiéu trachis en mato dins li relarg argelous e marlous gourga d'aigo en sesoun. Li fueio, tóuti pariero, soun longo de 5 à 40 cm e primo de 1,5 à 7 mm. L'espigo de flour, de coulour jauno (estamino), fai 2 à 15 cm de long. La subp. de Prouvènço ié dison serpentina. Èi proche de l'erbo-de-muret que trachis en mountagno, dins li coumbo à nèu.
Usanço :Emai aguèn ges d'entresigne segur, poudèn pensa que, coume tóuti li plantage, aquéu èi peréu manjadis e bessai vertuous.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 2 Ã 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Tepiero argelouso
- Marlo
Estànci : Mesoumediterran à Aupen
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Plantago maritima L., 1753
(= Plantago maritima subsp. serpentina (All.) Arcang., 1882 )