Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Rouberto
Geranium robertianum
Geraniaceae
Noms en français : Géranium Herbe à Robert, Herbe à Robert.
Descripcioun :La rouberto "vertadiero" èi gaire coumuno dins la Prouvènço dóu miejour. D'efèt trachis pulèu en basso mountagno o dins lis endré umide coume li ribo de ribiero. Se recounèis à si fueio proun retaiado e à si flour rose. Se destrìo de la rouberto-poupro, mai coumuno au miejour emé si estamino roujo e pas jauno. Coumpara emé la rouberto-pourpro que ié sèmblo proun.
Usanço :Es uno planto vertuouso contro la cagagno, li blessaduro (fueio fresco) e lis espaime (mau de vèntre). Èi peréu anti-enflamativo, bono contro lis angino e li mountado de la. Se bèu en tisano de flour (25g/1L) o de planto secado (50g/1L) - leissa infusa 20 mm.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Geranium
Famiho : Geraniaceae
Ordre : Geraniales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 Ã 13 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Bos fre
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Geranium robertianum L., 1753