Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 Ã 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Esquiho-pèd
Taraxacum obovatum
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pourcin, Peirin, Parpello-d'agasso, Douceto-de-lavando.
Nom en français : Pissenlit à feuilles obovales.
Descripcioun :L'esquiho-pèd se vèi en rouseto l'autouno, pièi flouris d'ouro au printèms pèr plus se rescountra l'estiéu (soubro quà si pu que la racino). Fai parti dóu group dis OBOVATA que porto de bano sus li bratèio e fai de gros akène (4 à 5 mm). Li fueio, en rouseto, soun lusènto (d'aqui que vèn bessai soun noum), quà si óuvalo e souvènt entiero.
Usanço :Es uno tras que bono ensalado champanello, mens amaro que soun cousin, lou pisso-chin. Coume éu, fai pissa e ajudo à la digestioun.
Port : Erbo
Taio : 5 Ã 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à mai
Liò : Pinedo
- Tepiero seco
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Taraxacum obovatum (Waldst. & Kit. ex Willd.) DC., 1809